Gmina Dębica

O GMINIE

            Pierwsza wzmianka źródłowa o Dębicy pochodzi z 1293 r. Osada o nazwie „Dambicha” należała wówczas do rodu Gryfitów. Wiadomo, że w 1305 r. osada została złupiona przez Tatarów. W 1325 r. Dębica była już siedzibą dekanatu leśnego złożonego z 14 parafii, położonych w lasach Puszczy Sandomierskiej. W późniejszym okresie włączono także parafie strzyżowską i rzeszowską. Świadczy to o tym, że Dębica już wówczas była dużą i szybko rozwijającą się wsią. W 1358 r. król Kazimierz III Wielki nadał Świętosławowi Gryficie przywilej lokacyjny miasta na prawie średzkim. Jednak dopiero po czternastu latach doszło do faktycznego założenia miasta. Pod koniec XV w. Dębica podobnie jak cała okolica została złupiona przez węgierskie wojska, a w 1502 r. najazd Tatarów spowodował całkowite spalenie miasta, wówczas drewnianego, i jego wyludnienie.

Ożywienie gospodarcze rozpoczęło się nieoczekiwanie w drugiej połowie XIX w., gdy władze austriackie podjęły zaskakującą decyzję, by nowobudowana linia kolejowa nie przebiegała przez ludniejsze Pilzno, ale przez Dębicę. Kolej spowodowała znaczny wzrost znaczenia miasta, a zwłaszcza jego atrakcyjności dla lokalizacji zakładów przemysłowych. Dogodne położenie komunikacyjne spowodowało ożywienie rzemiosła i handlu. Dębica stała się ośrodkiem sprzedaży bydła, trzody chlewnej i koni, które koleją transportowano na Śląsk.  W 1858 r. pożar zniszczył połowę zabudowy miasta. Nie zahamowało to dalszego wzrostu gospodarczego i demograficznego Dębicy. W 1912 r. władze austriackie, po wieloletnich staraniach, przywróciły Dębicy prawa miejskie, a w 1914 r. również jej dawny herb – Gryf.

             W Gminie Dębica leży dawne uzdrowisko Latoszyn, które od 2012 r. jest obszarem ochrony uzdrowiskowej, a swoją działalność leczniczą wznowiło w 2018 r. Latoszyn od wieków słynął ze znakomitych wód leczniczych wypływających u podnóża wzniesienia Palana Gera. Lecznicze źródła uczyniły z Latoszyna w XIX w. znane kąpielisko. Około 1850 r. u podnóża Palanej Gery powstał niewielki zakład zdrojowo-kąpielowy ze źródłami siarczanowymi. Wieś słynęła z niekonwencjonalnych metod leczenia chorób stawów, kości, skórnych. Na miejscu starego zakładu, zniszczonego przez huragan i pożar, w 1932 r. wybudowano nowocześnie urządzone łazienki, pensjonaty i karczmę, gdzie zjeżdżali kuracjusze z kraju i zagranicy. Podczas II wojny światowej tętniący życiem ośrodek został prawie całkowicie zniszczony.

            W Polsce zaledwie 4 uzdrowiska dysponują wodami siarczkowo-siarczkowodorowymi. Pokłady tego typu wód znajdują się wlaśnie w Latoszynie. Zabiegi lecznicze w Latoszynie wykonywane są w Zakładzie Przyrodoleczniczym w Latoszynie. Przychodnia oferuje zabiegi lecznicze z wykorzystaniem wód siarkowych oraz borowiny, a także zabiegi rehabilitacyjne z zakresu fizykoterapii, elektroterapii, masażu, kinezyterapii z użyciem laserów.

            Turystyka w Dębicy rozwija się głównie w południowej części miasta ze względu na urozmaiconą rzeźbę terenu i duże zalesienie. Oprócz oznakowanych szlaków turystycznych istnieje szereg tras nie oznakowanych, które nadają się i są wykorzystywane do wędrówek pieszych, jak również turystyki rowerowej. Kolorytu poszczególnym szlakom i trasom wędrówek dodaje urozmaicony krajobraz rolno-leśny. W Dębicy istnieje rozwijająca się sieć dróg rowerowych. W południowej, zalesionej i górzystej, części miasta znajduje się ścieżka spacerowa „Las Wolica”, składająca się z dwóch samo zamykających się tras oznaczonych kolorem zielonym i pomarańczowym. Na trasie ścieżki zlokalizowane są tablice informacyjne, opisujące walory turystyczne Buczyny Karpackiej oraz życie lasu. Znajdują się tu także punkty postojowe z ławeczkami oraz miejsca rekreacji dla dzieci. Warto zobaczyć tu m.in. punkt widokowy na Dębicę oraz wąwóz. Zlokalizowany jest tu także zielony szlak konny, mający swój początek przy ranczu „Brzozowe ranczo”. Na uprawiających turystykę konną czeka także ranczo „Hucułek”. Na rzece Wisłoce, przepływającej północną granicą miasta, odbywają się rokrocznie ogólnopolskie spływy kajakowe.

Basen rehabilitacyjny Budowa tężni Basen rehabilitacyjny w środku Projekt tężni Dębica, Zakład Przyrodoleczniczy Latoszyn-Zdrój