Rabka-Zdrój, przepięknie położona w malowniczej Kotlinie Rabczańskiej, u ujścia trzech potoków do Raby. Jej nazwa w łacińskiej wersji „sal in Rabschyca” po raz pierwszy pojawia się w roku 1254 w kronikach Jana Długosza, który powołuje się na dokument Bolesława Wstydliwego. Ta wzmianka dowodzi, ze źródła solankowe  były tu już znane  w XIII wieku, najprawdopodobniej wykorzystywane do potrzeb klasztoru cystersów.

Kiedy XIX wiek przyniósł modę na wyjazdy „do wód”, miejscowe źródła przebadano kompleksowo i okazało się, że są one najcenniejszym bogactwem tej ziemi, bowiem zaliczają się do najsilniejszych solanek jodowo-bromkowych o wyjątkowych wartościach leczniczych. Pierwszy zakład kąpielowo-leczniczy powstał tu wtedy w roku 1864.

Po II wojnie światowej Rabka, obok Zakopanego stała się ważnym ośrodkiem  leczenia gruźlicy. Kiedy gruźlica przestała być uważana za chorobę społeczną, rabczańskie  sanatoria i obiekty  stały się placówkami leczenia głównie astmy oskrzelowej i schorzeń górnych dróg oddechowych.

Rabka często nazywana jest „Miastem Dzieci Świata”, bowiem oficjalnie nadano jej taki tytuł w roku 1996. Nic więc dziwnego, że znajdziecie tu m.in. Pomnik Świętego Mikołaja (przed zabytkowym budynkiem stacji kolejowej, w której – po starannym odrestaurowaniu – zlokalizowano miejską bibliotekę),  Muzeum Orderu Uśmiechu, Teatr Lalek „Robcio” czy rodzinny Park Rozrywki „Rabkoland”.   Od 2014 roku w Rabce-Zdroju odbywa się też  Międzynarodowy Festiwal Literatury Dziecięcej.

Priorytetem dla władz samorządowych, pod troskliwym gospodarskim okiem Pani Burmistrz Ewy Przybyło, stała się ochrona powietrza, gdyż specyficzny mikroklimat był zawsz jedną z wizytówek miejscowości. Rabka-Zdrój brała aktywny udział w akcji „Małopolska bez smogu”, której głównym celem było dokładne zbadanie jakości powietrza w 8 małopolskich uzdrowiskach i zimowych kurortach. Uchwalono też Plan Gospodarki Nieskoemisyjnej, aby na jego podstawie przygotować odpowiednie projekty, związane z ochroną środowiska. Rabka jest też członkiem Klastra Energii Zielone Podhale oraz przystąpiła do programu promującego zastąpienie dotychczasowych źródeł energetycznych tzw. „błękitnym węglem” o znacznie zmniejszonej emisyjności. Spośród wielu innych inwestycji i realizowanych programów, które zgłoszono do konkursu EKO HESTIA SPA warto jeszcze wymienić termomodernizację budynków jednorodzinnych,  budowę i rozbudowę sieci wodociągowej oraz kanalizacji sanitarnej. Warto też  zwrócić szczególną uwagę na przeprowadzoną tu  kompleksową rewitalizację Parku Zdrojowego (który jest dziś jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc przez kuracjuszy, turystów i mieszkańców), a kameralna tężnia solankowa każdego dnia bije rekordy popularności.

Park, rozciągający się na przestrzeni 30 ha,  znajduje się w samym sercu uzdrowiska, a jego początki sięgają II połowy XIX wieku. Przy jego rewitalizacji zachowano naturalne i kulturalne zasoby w stanie niezmienionym. Dlatego też całe założenie parkowe podzielono kompozycyjnie na dwie główne części: strefę słońca (część zachodnia) i strefę cienia (część wschodnia). Starannie zadbano tu o zieleń, m.in. wprowadzając ogrody tematyczne i wprowadzono podział na funkcje, oddzielając w ten sposób komunikację codzienną, co zdecydowanie poprawiło standard wypoczynku i rekreacji. Utrzymaniem czystości i porządku na terenie Parku zajmuje się – specjalnie stworzona w tym celu – Rabczańska Spółdzielnia Socjalna „Dziewięćsił”, w której znalazło zatrudnienie 15 osób. Rabka jest pionierem takiego rozwiązania, bowiem tego typu spółdzielnia jest nie  tylko  przedsięwzięciem, w której mogą znaleźć pomocną dłoń i pracę osoby  do tej pory  „wykluczone społecznie”, ale jest to również sprawdzona już formuła nietypowej instytucji, wspierającej działania proekologiczne i zrównoważony rozwój.

Komisja Konkursowa doceniła systematyczne działania gminy Rabka-Zdrój, która brała udział w obu dotychczasowych edycjach konkursu, honorując ją nie tylko awansem do ścisłego finału, ale i nagrodą specjalną – rocznym ubezpieczeniem od możliwych szkód środowiskowych.

Wojciech Fułek